Hipertansiyon Nedir?

Memorial Sağlık Grubu Kardiyoloji Bölümü Uzmanları, hipertansiyon belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi veriyor.

Hipertansiyon Nedir?

Damarlardaki kanın, damar duvarına yaptığı basınç sonucu ortaya çıkar. Organları besleyen damarlardaki kan akışının bozularak organ yetmezliğine veya damarlarda tıkanma, genişleme veya yırtılmaya neden olabilir. Uzun süre belirti vermeden böbrek, beyin, kalp ve damar sistemine verebileceği zarar sebebiyle “sessiz düşman” olarak da adlandırılır. Ülkemizde yaklaşık 15 milyon kişide görülmektedir.

Nedenleri arasında ise; yüksek tuz alımı, stres, obezite, genetik faktörler, şeker hastalığı, hareketsiz yaşam tarzı, kalsiyum, potasyum, magnezyum gibi elementler içeren besinlerin günlük olarak yetersiz tüketilmesini, tiroit hastalıkları, böbrek üstü bezi tümörleri, böbreğe giden damarlarda daralma, aort darlıkları, doğum kontrol hapları, bazı ağrı kesici türleri de kan basıncını yükseltip hipertansiyona neden olmaktadır. Neden olunan bazı etkenler bilinse de hastaların %95’inde yüksek tansiyon nedeni belli değildir.

Hipertansiyon Belirtileri

·         Baş ağrısı, baş dönmesi,

·         Çarpıntı, göğüs ağrısı,

·         Halsizlik, yorgunluk, yürürken ve merdiven çıkarken zorlanma

·         Görmede bozukluk

·         Burun kanaması,

·         Kulaklarda çınlama,

·         Yürüme ve merdiven çıkmada zorlanma,

·         Çok sık idrara çıkma, gece uykudan uyanıp idrara çıkma

·         Gece uykudan uyanıp idrar yapma

·         Bacaklarda şişlik görülebilir.

Bu şikayetlerden biri ya da birkaçı hissedildiği zaman mutlaka uzman bir doktora başvurulmalıdır.

Her yüz kişinden birinde bulunan çok yüksek kan basıncı (malign hipertansiyon) adı verilen durumda ise; zonklayıcı baş ağrısı, bulantı, kusma, görme bozukluğu, baş dönmesi bazen de böbrek yetmezliği görülebilir. Bu acil bir durum olarak nitelendirilir ve organ hasarından korunmak için mutlaka hastaneye başvurulmalıdır. Kan basıncının çok yükseldiği durumlarda da, çift görme, dilde peltekleşme, yüzde veya vücutta karıncalanma da hipertansiyon belirtisi olarak kendini hissettirir.

Hipertansiyon İlaçları

Doktor kontrolünde ve düzenli olarak alınması çok önemlidir. Yan etki görülürse, ilaçlar doktorun bilgisi dışında kesilmemeli ve hekim bu konu hakkında bilgilendirilmelidir. İlaçlar bağımlılık yapmaz ve böbrek ve karaciğere yan etkisi yok denecek kadar azdır. Tedavi edilmeyen hipertansiyonun organlara daha çok zararı olduğu diğer bir gerçektir. Ayrıca bilinenin aksine sarımsak veya limonun tansiyon üzerinde kanıtlanmış bilimsel bir etkisi bulunmamaktadır.

Hipertansiyon Tanısı ve Tedavisi

Hipertansiyon tanısı koyulurken detaylı bir fiziki muayene, elektrokardiyogram, ekokardiyografi, 24 saatlik kan basıncı izlemi ve laboratuvar testleri yapılır. Sağlıklı bir tanı için tansiyon ölçümü öncesi bir saat içerisinde bir şey yememek, istirahat halinde olmak, sigara ve kahve içmemek gerekir. Kişinin sevinç, korku, heyecan durumlarında da kan basıncı yükselir bu duygusal yükselmeler hipertansiyon hastası olunduğu anlamına gelmez.

Bunların yanı sıra beyaz önlük hipertansiyonu dediğimiz durum ise; kişinin hastaneye gittiğinde tansiyonunun yükselmesidir. Bu bakımdan günlük hayatta alınan kan basıncı ölçümleri en sağlıklı olanlardır.

Tansiyon ölçümü bu teşhisin konulması bakımından çok önemli bir role sahiptir bu nedenle doğru şekilde ölçülmesi önemlidir. Manuel tansiyon aletleri en doğru sonucu verir fakat gerekli durumlarda otomatik cihazlarda kullanılabilir.

Tedavi süreci ise kişiye özel, ilaç temeline dayanmaktadır ve kişinin yaşamı boyunca devam eder. Amaç kan basıncını 140/90 mm hg altına düşürmektir. Fakat hastada şeker hastalığı, organ hasarı ya da böbrek yetmezliği varsa daha da düşük kan basıncı hedeflenir. Kan basıncının düşürülmesi hedeflenirken organların da korunması amaçlanmaktadır. İlaç kullanımının yanı sıra yaşam tarzında değişiklik, düzenli egzersiz, kilo kontrolü, tuz alımının kısıtlanması büyük önem taşımaktadır.

Dirençli hipertansiyon tedavisinde ise; şah damarı pili uygulaması etkin bir uygulama olarak kullanılır. Pil, şah damarı üzerine yerleştirilen bir uyarıcı ve göğüs kası içine yerleştirilen kablo ile bağlı olduğu bir batarya sisteminden oluşur. Pil, şah damarı üzerine basit bir cerrahi işlem ile konulmaktadır. Şah damarı üzerinde doğal olarak bulunan bir reseptör, normal şartlar altında kan basıncı yükselmesine tepki olarak parasempatik sistemi uyarmakta ve kan basıncını düşürmektedir. İşlemin yan etkisi bulunmamakla birlikte, hasta aynı gün taburcu edilir.